FILMFEST 2014: Over kleur en een warme kom soep
Onze reporter Mats Van Herreweghe houdt een dagboek bij tijdens het filmfestival, waarbij elk fragment is geïnspireerd op een film die hij gezien heeft. Vandaag was dat Violet’, een film geregisseerd door de Belgische regisseur Bas Devos met in de hoofdrol de jonge César De Sutter.
Af en toe zie ik een film waarvan ik denk dat het geen film is. Waarvan het lijkt alsof de makers simpelweg de straat zijn opgegaan en hebben gefilmd wat zich in het dagelijkse leven afspeelt. De beelden die schijnbaar toevallig zijn geschoten blijken een verhaal te vormen maar het is alsof dat verhaal, zoals een appel van een boom, regelrecht uit de natuur zelf is geplukt. Dit gevoel overkomt me steeds wanneer ik me bewust ben van de camera die de personages filmt. Het is alsof hetgeen zich op het scherm afspeelt, met of zonder regisseur, ook daadwerkelijk realiteit is geweest. De camera was er toevallig op de juiste tijd en op de juiste plaats. De film ‘Violet’, nochtans gekenmerkt door een uiterst esthetische cameravoering, leek me zo regelrecht uit een grauwe realiteit te komen dat ik de fictie ervan nog maar moeilijk kon herkennen. De film toont het verhaal van Jesse, een jongen die nog niet zo lang geleden getuige is geweest van een brutale moord op een vriend van hem.
‘Violet’ die in het collectieve geheugen herinneringen oproept aan Joe Van Holsbeeck, spreekt op een intieme manier van rouw en schuldgevoelens die zich dag na dag sterker manifesteren. De film kent geen ingenieus plot, de complexiteit van het verhaal schuilt daarentegen in de diepgang die alledaagse handelingen kunnen hebben. Er is weinig dialoog en de lange shots veruitwendigen het zwijgen van personages die zich niet bedienen van grote woorden om hun gevoelens te uiten. De verstilling die de film kenmerkt lijkt niet alleen een esthetische keuze te zijn maar het geeft ook een inhoudelijke bedenking mee. Alsof de makers van de film willen zeggen dat hetgeen gebeurd is te verschrikkelijk is om over te praten. In de film zitten weinig woorden omdat het waarschijnlijk niet mogelijk is om een dergelijke situatie in woorden te vangen. De stilte die overheerst in de film staat daardoor in een perfecte dialoog met hoe een rouwproces zich ook in het echte leven voltrekt. Een rouwende wordt namelijk niet gesteund door een goed gesprek of een inzicht waardoor plots alles op zijn plaats valt maar door een warme kom soep en de stille aanwezigheid van iemand die laat weten dat hij er is.
In het leven zijn er geen grote antwoorden voor handen. Er is ook niets buitengewoon aan buitengewone situaties. Jesse, geconfronteerd met extreem geweld, kan zich enkel maar beroepen op de wapens van het alledaagse levens. Geen slimme filosofie maar een warme schouderklop en een toeschouwer die net zoals een rouwende dat verlangt, kijkt en luistert in stilte en met een grote mate van empathie. Ik las ergens in een interview met de regisseur Bas De Vos, dat de titel van de film onder andere verwijst naar de kleur violet. Het is de laatste kleur in het spectrum, het laatste streepje licht dat voor de mens zichtbaar is alvorens het verdwijnt. ‘Violet’ speelt zich af op de rand van leven en dood. Het probeert iets te zeggen door te zwijgen en in deze stilte is de film overdonderend luid. De rouw is overal zichtbaar en hoorbaar en toch kan er met niets over gepraat worden. ‘Violet’ kan enkel worden getoond en kan enkel voor diegenen die willen kijken, worden gezien.
Violet is te zien op 15, 20 en 21 oktober op het Filmfest Gent. (MVH)