Op setbezoek in Mechelse animatiestudio 'Beast Animation'

Op een industrieterrein een paar kilometer buiten het centrum van Mechelen ligt de enige filmstudio voor stop-motionanimatie in Vlaanderen. Beast Animation werd 10 jaar geleden opgericht door Ben Tesseur en Steven De Beul, die allebei animatiefilm hebben gestudeerd aan het RITS in Brussel. Wij gingen een kijkje nemen toen het Beast-team de laatste hand legde aan de opnames van Dimitri, een kleuterreeks die in het najaar zal worden uitgezonden op Ketnet.

"Toen we tien jaar geleden de studio oprichtten, verklaarden ze ons gek. Nu nog altijd, eigenlijk."

De naam Beast Animation zegt je misschien niet veel (Beast is trouwens gewoon afgeleid van Ben and Steven), maar je hebt bijna zeker wel eens een van hun producties gezien. De succesvolle langspeelfilm Paniek in het Dorp werd in hun studio opgenomen, en ook de veelbekroonde kortfilm Oh Willy... van Emma De Swaef en Marc James Roels. Waar je hen echter nog het meest waarschijnlijk van kent, zijn de generieken en commercials die ze hebben gemaakt, bijvoorbeeld de leader voor Man Bijt Hond, de koffiekop-met-het-handje van Lotus en de magnetische aardbeienyoghurt van Danone.

Acht seconden film per dag

Eerst en vooral voor alle duidelijkheid: het team van Beast Animation doet niet aan computeranimatie. Stop motion is een artisanale techniek waarbij wordt gewerkt met fysieke decors en poppetjes. "Dimitri is een reeks over een westers vogeltje dat tijdens de grote trek in de Afrikaanse savanne terechtkomt en daar allerlei dierenvriendjes maakt," vertelt Ben Tesseur. "Het concept komt uit Frankrijk, waar ook de poppetjes en decors zijn gemaakt. Die werden dan verpakt en naar ons gestuurd, want wij doen in co-regie met de Franse showrunner een deel van de opnames. De poppetjes en decors maken we in dit geval dus niet zelf, maar we hebben wel een knutselhoek waar we het toegestuurde materiaal indien nodig kunnen herstellen en retoucheren."

De verhaaltjes worden ook in Frankrijk bedacht? "Dat klopt," zegt Ben. "En ze worden zeer gedetailleerd in een storyboard gegoten, waarvan de tekeningen worden ingescand en samengevoegd tot een animatic, een soort ruwe tekenfilm. Daarop worden dan de - in dit geval Franse - stemmen toegevoegd, en die animatic kunnen wij vervolgens inladen via speciale software. Zo kunnen de animatoren frame per frame zien wat ze moeten doen. Er wordt in principe niet geïmproviseerd, want de techniek is zeer arbeidsintensief. We werken met één frame tegelijk. We nemen een foto met een spiegelreflexcamera op een statief. Daarna worden de poppetjes juist genoeg gemanipuleerd voor de volgende frame. Weer een foto. Enzovoort. Als je dan weet dat je voor 1 seconde film 25 foto's nodig hebt, begrijp je dat een animator op een werkdag van 8 uur in het beste geval 8 seconden film kan maken. Voor commercials werken we soms zelfs maar half zo snel."

Vleugeltjes en magneetjes

Tijd voor de praktijk. Ben neemt ons mee naar de set, waar animator Andreas De Ridder in zijn eentje bezig is met de opname van een scène met het vogeltje. "Zie dat je nergens tegenaan loopt," waarschuwt Ben. "Dan ga ik wenen," voegt Andreas eraan toe, en hij lacht niet. "Dit is dus ons vogeltje Dimitri," zegt Ben. "We hebben 'm in drie formaten, hetgeen ook geldt voor de decors. Het lijfje is gemaakt van latexschuim met een stalen skelet met gewrichtjes erin. In de vleugeltjes zit aluminiumdraad. Zijn hoofdje is hard, van epoxyhars. De pootjes zijn van staal. Dat is niet toevallig, want zo kunnen we hem met straffe magneten aan de studiotafel vastkluisteren, op om het even welke plaats. De vleugeltjes kunnen we plooien, en om Dimitri te doen spreken, hebben we een collectie van een vijftiental verschillende snaveltjes die we in zijn hoofdje kunnen prikken. Zijn oogjes doen we knipperen met schelpjes die er precies in passen, en de pupil is een klein zwart bolletje dat we met een tandenstoker of pincetje doen bewegen. Geduldig precisiewerk, zoals je ziet."

Allemaal goed en wel, maar Dimitri is een vogeltje, dus hij moet toch ook kunnen vliegen? "Absoluut," zegt Ben. "Ik zal je tonen hoe we dat doen." Hij haalt een metalen hulpstuk tevoorschijn dat een beetje lijkt op een miniatuurhefkraan, met soepele gewrichtjes. "Dit noemen we een rig. In de rug van de Dimitri zit een gleufje waarmee we hem aan de rig kunnen vastklikken. Zo kunnen we hem de lucht in doen gaan. De rig wordt trouwens niet alleen voor vliegscènes gebruikt, maar voor alle scènes waarin personages moeten huppelen of vallen of op een andere manier van de grond loskomen. Die rig moet achteraf natuurlijk wel in postproductie worden weggegomd op de computer. Voilà, dit is het werk van de animator. Hij is eigenlijk onze acteur. De animator brengt de personages tot leven. De grote kunst van het animeren bestaat erin dat je alle parameters synchroon moet zien te houden. De juiste vleugelstand voorzien, én op tijd met de oogjes knipperen, én de juiste snavelstand, en dan ook nog zien dat alles verhaaltechnisch klopt."

Kwaliteit is duur

Welke vrijheid krijgen de Mechelse animatoren van de Franse hoofdstudio? "Eigenlijk geen enkele," lacht Ben. "Het draaiboek ligt vast, en we moeten ons ook houden aan een zogenaamde 'bijbel', waarin van naaldje tot draadje staat uitgelegd welke lichtsferen we mogen gebruiken, hoe elk van de personages moet bewegen, enzovoort. Als van een uiteindelijke aflevering het eerste shot in Frankrijk is gedraaid, en het tweede bij ons, dan zou je daar als kijker niets van mogen merken." Kan Beast Animation eigenlijk nog iets creatiefs toevoegen, los van het louter uitvoerende werk? "Natuurlijk. Wij brengen de poppetjes tot leven. Het materiaal wordt hier in dozen geleverd, in stukken en brokken in plastic zakken, en wij mogen die figuurtjes dan tot leven wekken. Na al die jaren blijf ik dat magisch vinden. Verder zullen wij nu ook, in samenspraak met de mensen van Ketnet, op zoek gaan naar de Vlaamse stemmen voor de dubbing."

Hebben zaakvoerders Ben en Steven zelf nog tijd om te animeren? "Veel te weinig," zucht Ben. "Belachelijk weinig eigenlijk. Wij zijn en blijven in de eerste plaats animatiefilmmakers, maar ja, hoe gaat zoiets? Je begint een bedrijf. Eerst puur een studio, en na drie jaar zijn we ook gaan producen. Tja, dat bedrijf moet draaien hé. Pas op, die kant van de job is ook leuk, maar het is wel zo dat het puur creatieve werk voor ons vaak een beetje ondergesneeuwd raakt."

Slotvraag: heeft stop motion nog een toekomst in een animatiebranche waar computergegenereerde beelden een steeds grotere rol spelen? Ben grijnst. Het is duidelijk niet de eerste keer dat hij deze vraag krijgt. "Toen we begonnen met Beast, verklaarde iedereen ons gek. Een stop-motionstudio beginnen op het moment dat de computeranimatie in volle expansie was, dat begrepen ze niet goed. Vandaag verklaren sommigen ons nog altijd gek, maar kijk, we bestaan en we hebben werk. We zijn de enige stop-motionstudio in Vlaanderen. Wij leveren een uniek product af. Is ons werk duur? Absoluut. Maar computeranimatie is ook duur. Daar moeten we vaak op hameren bij reclameopdrachten. Daar wordt nogal snel gezegd: zou dit niet goedkoper kunnen op de computer? Niet noodzakelijk. Het hangt af van wat je wil. Als je iets voor ogen hebt met wollige figuurtjes, zoals in Oh Willy..., dan zal stop motion minder duur uitvallen dan computeranimatie. Voor andere opdrachten zal het omgekeerde waar zijn. In elk geval: goedkoop wordt het nooit. Als je kwaliteit wil, moet je ervoor betalen."

(HDP)

fotocredit: DIMITRI - Vivement Lundi - Beast Animation