Het jobparcours van Jean-Claude Van Rijckeghem

Jean-Claude Van Rijckeghem is co-scenarist en producent van Trouw met mij, de nieuwe film van Kadir Balci die sinds Januari in de zalen loopt. In 1994 richtte Jean-Claude het productiehuis A Private View op, dat sindsdien verantwoordelijk was voor bioscoophits als Adem, Brasserie Romantiek en vooral Aanrijding in Moscou.
 

"Toen ik begon in dit vak, miste ik een mentor, iemand aan wie ik me kon optrekken."

GUIDO: Hoe ben je in de filmwereld terechtgekomen?
Jean-Claude: Ik mocht niet naar de filmschool gaan van mijn ouders. Ik ben vertaler gaan studeren. In die richting zat ik ook wel op mijn plaats, maar toen ik afstudeerde, kwam het er niet meer van om alsnog een filmopleiding te volgen. Vandaag sta ik daar niet meer bij stil, maar het was wel zo.

GUIDO: Wist je toen al dat je geen vertaler zou worden, maar verteller?
Jean-Claude: Nee, dat wist ik toen nog niet. Ik ben eerst als journalist gaan werken. Het is pas heel geleidelijk dat ik filmscenarist ben geworden. Als je mij vraagt wat ik jonge mensen zou aanraden die in dit vak willen terechtkomen, dan zou ik hen toch aanraden om naar de filmschool te gaan. Ik vind het nog altijd jammer dat ik het zelf niet heb gedaan. Ik heb als beginnende scenarist alles zelf moeten uitzoeken. Ik miste in die periode een mentor, iemand aan wie ik me kon optrekken.

GUIDO: Wat is het geheim van een goede scenarist?
Jean-Claude: Je schrijft eerst een treatment, een synopsis. En je probeert het zolang mogelijk uit te stellen om aan dialogen te beginnen. Dat doe je pas in de laatste fase, omdat je dan je personages het best kent. De dialogen die je dan schrijft, komen niet uit jezelf, maar uit je personages. Verder moet je ervoor zorgen dat je altijd schrijft over dingen die je kent.

GUIDO: Wat is de taak van een producer?
Jean-Claude: In de eerste plaats moet een producer ervoor zorgen dat er geld is om te draaien. Je moet het project gaan verkopen bij het Vlaams Audiovisueel Fonds, bij de televisie... Dat hoef ik niet alleen te doen, ik doe dat samen met mijn collega Dries Phlypo. Eenmaal het financiële plaatje rond is, is het de taak van de producer om het project creatief zo goed mogelijk te begeleiden. Je maakt een film uiteraard altijd samen met een regisseur. Samen met hem of haar zorgt de producer ervoor een zo goed mogelijke cast en crew samen te stellen. Je kunt in de filmwereld trouwens nooit op voorhand voorspellen wat je volgende project wordt. Het draait altijd anders uit dan je had gedacht. Een film maken is als een langeafstandsloop. Het proces neemt jaren in beslag, maar het lijkt korter dan het is. Je hebt in die jaren nooit het gevoel dat je je tijd aan het verspillen bent.

GUIDO: Voel je op voorhand aan dat je een hit te pakken hebt? Bij Aanrijding in Moscou bijvoorbeeld?
Jean-Claude: Nee. Dat is onmogelijk te voorspellen. We hebben toen zelfs geen testscreenings gedaan. Je hoopt altijd dat een film zal aanslaan, maar je weet het nooit op voorhand.

GUIDO: Waarom heb je na al die jaren in het vak zelf nog geen film geregisseerd?
Jean-Claude: Ik vind het telkens weer fijn dat als ik een scenario heb geschreven, er een regisseur komt die mijn tekst tot leven brengt. De regisseur maakt mijn scenario beter dan het is. Dat zou ik zelf nooit kunnen. Ik zou mijn eigen werk nooit beter kunnen maken dan het is. Daar heb ik iemand anders voor nodig.

GUIDO: Heeft de regisseur altijd het laatste woord?
Jean-Claude: In filmmaken is het laatste woord iets zeer theoretisch. Een film maak je samen. Soms kunnen wij als producers twijfels hebben bij een castingkeuze, en dan is het aan de regisseur om ons ervan te overtuigen waarom hij die keuze heeft gemaakt, en waarom hij denkt dat het de juiste keuze is. Dan is er soms een leap of faith nodig.
 
(HDP)