De eerste job, deel 5: opleiding of zelfstandig inwerken?

Er is een gouden vuistregel die op het eerste gezicht misschien simplistisch mag lijken, maar in de praktijk meestal wel blijkt te kloppen: hoe kleiner het bedrijf, hoe minder opleiding.
KMO's hebben het meestal te druk, hebben te weinig centen of zijn te losjes georganiseerd om opleidingen in hun bedrijfspakket op te nemen. Bij veel grote bedrijven is een formele opleiding dan weer een evidentie.

Zwemmen of verzuipen

Kleine bedrijfjes zonder personeelsbeleid die naam waardig huldigen vaak het volgende principe: "Nieuw personeel? Die gooien we in het water, en we zien wel vanzelf of ze kunnen zwemmen of niet." Een strategie als een ander, maar ze lijkt toch meer op vogelpik dan op een doordachte selectie. Het voordeel is - als je niet verzuipt tenminste - dat je zo volop de kans krijgt je eigen functie uit te bouwen zoals jij het wil. Maar als groentje is dat lang niet evident. We zeggen niet dat je een absoluut en onwrikbaar recht hebt op opleiding, en we begrijpen best wel dat KMO's geen personeel op overschot hebben om een nieuweling een paar weken lang de kneepjes van het vak te leren, maar toch... Het kan bijvoorbeeld geen kwaad je baas te wijzen op het bestaan van een organisatie als Cevora (www.cevora.be), die gratis opleidingen aanbiedt aan bedrijven.

Opleidingsweekends in chique hotels

In nogal wat (meestal grote) bedrijven gaat het helemaal andersom en zal je de eerste maanden na je aanwerving meer in opleiding zitten dan wat anders. Heuse opleidingsweekends of -midweeks in chique hotels, met rollenspellen en de hele reutemeteut, je kan het allemaal voorgeschoteld krijgen. Leuk om je nieuwe collega's te leren kennen natuurlijk, en het geeft je meteen ook een boel bagage om binnen een paar weken of maanden volop te kunnen meedraaien in je nieuwe job. Want vergis je niet: zo'n opleiding kost veel geld aan het bedrijf, en uiteraard wordt van je verwacht dat je dat later dubbel en dik terugverdient. Wat daarom niet wil zeggen dat je je nutteloos moet voelen terwijl je opleiding nog loopt. Integendeel! En vergeet ook niet dat zo'n bedrijfsopleiding heel wat anders is dan een cursus aan de unief of hogeschool. Hier gaat het strikt om het aanleren van zeer gerichte vaardigheden voor jouw specifieke job binnen jouw specifiek bedrijf, die op korte termijn tot direct rendement moeten leiden.

Sneller werken dan je schaduw

Bedrijven die niet de mogelijkheid hebben hun nieuwe werknemers zulke formele opleidingen aan te bieden, kiezen er vaak voor je een paar dagen of weken de "schaduw" van een ingewerkte collega te laten worden. Dat komt er simpelweg op neer dat je de job leert door een ervaren collega te observeren, assisteren en imiteren. Alhoewel, 'imiteren' is in deze context wellicht niet het geschikte woord. Niets zegt dat jouw werkwijze exact dezelfde moet worden als die van de collega die je "volgt", al moet je je eigen weg natuurlijk wel zoeken binnen de huisstijl en -structuur. Creativiteit en initiatief worden geapprecieerd, maar dan wel voortbouwend op de bestaande structuren. Geen enkel bedrijf zal tabula rasa doen omdat een groentje een idee heeft, zet dat maar uit je hoofd.

Vlieg erin

Hoelang mag zo'n opleiding duren? Meestal hoef je daar zelf je kop niet over te breken en bepaalt je werkgever dat. Hou dan de einddatum van de opleiding goed in het hoofd, en bedenk dat je het de maandag daarop helemaal zelf zal moeten doen. Nog moeilijker wordt het als je werkgever vertrouwen heeft in je zelfkennis en zegt: "Zodra je denkt dat je er klaar voor bent, vlieg erin!" Tja, wanneer is dat dan? Te vroeg uit opleiding komen is niet goed, er te lang in blijven steken al evenmin. Wanneer ben je op kruissnelheid? Daarover zullen we het hebben in de laatste aflevering van deze reeks.

(HDP)